Fors minder gerechtelijke procedures in 2017
Geplaatst door: Enzo van Bambost | 19 mei 2017
Binnen alle gerechtelijke disciplines is het aantal gerechtelijke procedures vorig jaar sterk verminderd ten opzichte van de jaren daarvoor volgens het jaarverslag van de Raad voor de Rechtspraak dat afgelopen maand werd gepubliceerd.
Maar vooral het aantal civiele zaken bij de kantonrechter was een stuk minder dan in 2016: In 2017 werden 81.000 minder gerechtelijke procedures bij de kantonrechter gestart dan in 2016.
Het merendeel van de civiele zaken die bij de kantonrechter worden aangebracht betreffen incassoprocedures wegens achterstallige betalingen van bijv. de energierekening, zorgpremie of huur.
Ook Enzo van Bambost, directeur van Hettema & van Bambost Juristen te Amsterdam, constateert dat er een trend is ingezet waarbij het aantal kantonzaken sterk aan het dalen is: “Onze klanten krijgen steeds minder te maken met wanbetalers maar vaak vinden ze procederen bij relatief lagere vorderingen gewoonweg financieel te risicovol. Dit brengt met zich mee dat er door ons extra veel aandacht aan het buitengerechtelijke traject wordt besteed. Maar op grond van het feit dat opdrachtgevers ons niet hoeven te betalen voor de tijd die we aan de gerechtelijke procedure besteden wordt de keus om te procederen gelukkig toch nog redelijk vaak gemaakt.”
Oorzaken minder procedures
Een van de oorzaken waarom er minder is geprocedeerd is het einde van de economische crisis waardoor minder huishoudens in de financiële problemen zitten en daardoor beter in staat zijn om hun rekeningen te betalen. Ook wordt er meer gebruik gemaakt van mediators als middel om juridische conflicten op te lossen.
Echter het hoge griffierecht dat rechtbanken in rekening brengen is ook een belangrijke reden dat bedrijven vaak afzien van een incassoprocedure omdat de kosten die voor een rechtszaak moeten worden voorgeschoten soms bijna net zo hoog zijn als het bedrag dat geïncasseerd moet worden.
De Raad voor de Rechtspraak pleit in haar jaarverslag dan ook voor een forse verlaging van het griffierecht omdat nu te vaak een gerechtelijke procedure wordt vermeden omdat het voeren daarvan als te duur wordt ervaren.
Toch is het bij sommige gerechtelijke disciplines niet altijd duidelijk waarom het aantal gerechtelijke procedures sterk is verminderd, zoals bijv. bij bestuursrechtzaken.
Rode cijfers
Het jaarverslag vermeldt ook de financieel zorgelijke toestand van de Rechtspraak. Voor de eerste keer in de geschiedenis van de Rechtspraak werd in 2017 het boekjaar afgesloten met negatieve cijfers.
Als voornaamste reden wordt de forse vertraging van het programma KEI aangeduid (Kwaliteit en Innovatie rechtspraak) een project dat de digitalisering en innovatie van de rechtspraak ten doel heeft. Ook de aanzienlijke vermindering van het aantal gerechtelijke procedures is een belangrijke reden. De Rechtspraak wordt namelijk gefinancierd per zaak en een terugloop in het aantal zaken betekent automatisch ook een terugloop in de inkomsten. De verwachting is dat deze trend zich zowel dit als volgend jaar nog zal voortzetten.
Meer rechters
In reactie op frequent geuite klachten van de rechterlijke macht dat door personele onderbezetting en een hogere complexiteit van de zaken de kwaliteit van de rechtspraak op het spel stond zijn binnen relatief korte tijd nieuwe medewerkers geworven hetgeen heeft geleid tot een toename van het personeelsbestand met 2%.
Ook zijn er in 2017 een honderdtal nieuwe rechters geworven waardoor de rechterlijke macht gemiddeld meer tijd aan de behandeling van een zaak heeft kunnen geven. Maar ondanks deze toename van het personeelsbestand is de gemiddelde doorlooptijd van een zaak echter niet minder geworden hoewel dit wel een doelstelling was.
