Aantal schuldsaneringen rijst de pan uit
Geplaatst door: Enzo van Bambost | 12 April 2012
Vanaf 2009 is er in Nederland sprake van een gestadig stijgende trend voor wat betreft het aantal schuldsaneringen. Ten opzichte van 2010 hebben zich in 2011 30% meer schuldsaneringen voltrokken. In absolute zin steeg het aantal met ongeveer 3.300 naar circa 15.000 schuldsaneringen. Voor het overgrote deel betrof dit privé-personen. Dit betekent dat Nederland na enkele jaren met een dalende trend weer terug is op het niveau van 2005-2007. Tot de tweede helft van 2010 nam voornamelijk het aantal schuldsaneringen van (ex-)ondernemers toe. De laatste anderhalf jaar zit de stijging vooral bij privépersonen
De toename van het aantal schuldsaneringen wordt veroorzaakt door een reeks van samenhangende factoren. In de eerste plaats is uiteraard van invloed het ongunstige economische klimaat. Hierdoor gaan meer bedrijven failliet en verliest een toenemend aantal mensen hun baan. Daarnaast hebben in tijden van crisis gezinnen die (moeten) verhuizen langduriger te maken met dubbele woonlasten. Ook zijn banken zijn steeds meer geneigd (consumptief) krediet in te trekken. Tegelijkertijd is er ook steeds minder coulance bij overige schuldeisers.
Wettelijke schuldsanering
Wettelijke schuldsaneringen worden door de rechter pas uitgesproken wanneer alle andere mogelijkheden tot oplossing van de schuldenproblematiek zijn uitgeput. Deze regeling (onderdeel van de Faillissementswet sinds december 1998) is in het leven geroepen om in het uiterste geval tot een oplossing te kunnen komen. Particulieren en ondernemers, die niet meer aan hun financiële verplichtingen kunnen voldoen, kunnen onder voorwaarden een beroep doen op de regeling om te komen tot een sanering van de schulden. Onder toezicht van een bewindvoerder betaalt de schuldenaar volgens een strikt regime naar capaciteit zoveel mogelijk van zijn schulden aan zijn schuldeisers terug. Schuldeisers aan de andere kant zijn verplicht om hieraan mee te werken. Na (meestal) drie jaar scheldt de rechter een eventuele restschuld kwijt en verleent daarmee een zogenaamde schone lei. Hierdoor wordt voorkomen dat mensen jarenlang achtervolgd worden door hun schuldenlast.
Resultaten
Dit klinkt misschien gemakkelijker dan het in werkelijkheid is. Het eindresultaat van een saneringstraject is in de praktijk niet altijd even gunstig. Voor het verkrijgen van een schone lei dient een schuldenaar gedurende drie jaar lang van een relatief klein maandelijks bedrag rond te komen. Dit bedrag is de zogenaamde beslagvrije voet. Deze bedraagt bijvoorbeeld voor een alleenstaande (21 jaar of ouder, jonger dan 65 jaar) afhankelijk van het inkomen tussen € 601,39 (o.b.v. een bijstandsuitkering van € 668,21 (incl. VT) per maand) en € 841,94 (o.b.v. een inkomen van € 935,49 of hoger) (norm WWB 2012). Het moge duidelijk zijn dat dit in deze dure tijden geen gemakkelijke opgave is. Desondanks eindigden in 2011 van in het totaal van circa 11.000 schuldsaneringen het overgrote deel (77%) met een schone lei, hetgeen weliswaar een enigszins lager percentage was dan in 2010. Soms wordt tussentijds een akkoord tussen schuldenaar en schuldeisers bereikt. In andere gevallen verloopt de sanering minder voorspoedig en eindigt zij in een faillissement.
Per provincie
Van alle provincies ligt Flevoland royaal op kop. Hier zaten per 100 duizend inwoners 272 personen in de schuldsanering. De groei van het aantal schuldsaneringen (2011 ten opzichte van 2010) was procentueel in Friesland en Zuid-Holland het sterkst. Friesland en Zuid-Holland hadden respectievelijk bijna 75 procent en 61 procent meer schuldsaneringen in 2011.
